Þegar einstaklingur er sakaður um hatursorðræðu þá fer umræðan oft yfir í að fjalla um tjáningarfrelsi og rétt einstaklings til að segja það sem hann vill frekar en um hatursorðræðuna sjálfa.

Samkvæmt 73. grein stjórnarskrár Íslands þá eru lög gegn hatursorðræðu fullkomlega réttmæt þar sem einstaklingar þurfa að geta ábyrgst tjáningu sína fyrir dómi.

Stjórnarskrá Íslands, 73. grein

Allir eru frjálsir skoðana sinna og sannfæringar.

Hver maður á rétt á að láta í ljós hugsanir sínar, en ábyrgjast verður hann þær fyrir dómi. Ritskoðun og aðrar sambærilegar tálmanir á tjáningarfrelsi má aldrei í lög leiða.

Tjáningarfrelsi má aðeins setja skorður með lögum í þágu allsherjarreglu eða öryggis ríkisins, til verndar heilsu eða siðgæði manna eða vegna réttinda eða mannorðs annarra, enda teljist þær nauðsynlegar og samrýmist lýðræðishefðum.

Lögin gegn hatursorðræðu

Almenn hegningarlög, 233. gr. a.

Hver sem opinberlega hæðist að, rógber, smánar eða ógnar manni eða hópi manna með ummælum eða annars konar tjáningu, svo sem með myndum eða táknum, vegna þjóðernisuppruna eða þjóðlegs uppruna, litarháttar, kynþáttar, trúarbragða, fötlunar, kyneinkenna, kynhneigðar eða kynvitundar, eða breiðir slíkt út, skal sæta sektum eða fangelsi allt að 2 árum.

Skilgreining Evrópuráðs

Öll tjáning sem dreifir, hvetur til, stuðlar að eða réttlætir kynþáttahatur, útlendingahatur, gyðingahatur eða annars konar hatur sem byggist á umburðarleysi, þar á meðal umburðarleysi sem er tjáð með herskárri/óvæginni þjóðræknisstefnu/þjóðernishyggju eða þjóðhverfum sjónarmiðum, mismunun og fjandskap gegn minnihlutahópum, farandverkafólki og fólki af erlendum uppruna.

Meiri upplýsingar

Jaðarsettir hópar

Jaðarsetning er það þegar manneskja eða hópur er settur til hliðar og lengra frá því sem aðrir hafa greiðari aðgang að.

Hatursorðræða

Hatursorðræða er þegar einhver hræðir, hæðist að, rógber, smánar eða ógnar einstaklingi eða hópi vegna fordóma eða haturs sem gerandi hefur í garð hópsins.

Hatursglæpir

Hatursglæpir er regnbogahugtak um það þegar refsivert brot er framið vegna fordóma eða haturs sem gerandi hefur í garð hópsins sem þolandi er hluti af.

Öráreitni

Öráreitni (microaggression) eru fordómar og mismunun sem geta komið fram í daglegri hegðun og samskiptum. Algengt er að enginn taki eftir fordómunum nema þolandinn.

Að takast á við hatursorðræðu og fordóma

Það er margt hægt að gera ef þú verður vitni að hatursorðræðu eða vilt berjast gegn henni.

Hatursorðræða: Tjáningarfrelsi og íslensk lög

Það er erfitt að ræða um hatursorðræðu nema ræða einnig um tjáningarfrelsi.