Málinu lokið

Efnið á síðunni á við einstaklinga sem hafa náð 15 ára aldri.

• Leiðarvísir fyrir 15-17 ára.
• Leiðarvísir fyrir 14 ára og yngri.

Um dóma

Dómari tilkynnir hvar og hvenær dómurinn verður kveðinn upp. Reynt er að kveða upp dóma áður en mánuður er liðinn frá aðalmeðferðinni.

Dómur er skrifleg niðurstaða dómstólsins í málinu. Hann er svo birtur á vefsíðu Héraðsdóms en nafnið þitt og nöfn vitna eru ekki birt.

Í dómum kemur fram:

• Hver var ákærður, nafn viðkomandi, kennitala eða fæðingardagur og heimili.
• Meginefni ákærunnar.
• Hvers var krafist.
• Aðalatriði málsins.
• Röksemdir dómara fyrir því hvað teljist sannað í málinu.
• Röksemdir dómara fyrir niðurstöðu um refsingu, bótakröfu og sakarkostnað. Sakarkostnaður er óháður þinni bótakröfu.

Tegundir dóma

Nú kemur í ljós hvort gerandinn þurfi að sæta refsingu eða hvort hann er sýknaður.

Sýknudómur

Ef gerandi er ekki dæmdur sekur fannst dómaranum ekki hægt að sanna án nokkurs vafa að brotið hafi átt sér stað. Það þýðir ekki að dómarinn trúi þér ekki.

Það getur verið erfitt að sætta sig við að gerandinn fái enga refsingu. Þess vegna er mikilvægt að þú hugsir um þig og þína andlegu heilsu. Það er gott að fá stuðning hjá fjölskyldu og vinum, ásamt sálfræðingi eða ráðgjöfum Stígamóta.

Sakfelling

Gerandi þinn hefur verið sakfelldur fyrir að hafa brotið á þér. Þetta getur hjálpað þér við að halda áfram með þitt líf, en það er líka eðlilegt að alls konar tilfinningar komi upp. Það er alltaf mikilvægt að þú hugsir áfram um þína andlegu heilsu.

Dómari ákveður hversu lengi dæmdi gerandinn á að afplána. Lengd afplánunarinnar getur farið eftir ýmsum hlutum, meðal annars aldri, fyrri brotum og hversu líklegt sé að hann brjóti af sér aftur.

Óskilorðsbundinn dómur

Hinn ákærði er dæmdur í fangelsi.

Skilorðsbundinn dómur

Ákvörðun um refsingu er frestað gegn því að sakborningurinn brjóti ekki af sér á þeim tíma. Heimilt er að setja hinum dæmda frekari skilyrði, svo sem að viðkomandi megi ekki neyta áfengis eða annarra vímuefna.

Áfrýjun til Landsréttar

Áfrýjun þýðir að það verða ekki málalok hér og málið heldur áfram. Dómum í héraðsdómi er áfrýjað til Landsréttar.

Hinn sakfelldi áfrýjar

Ef sakborningur var dæmdur sekur í málinu hefur hann fjórar vikur til að áfrýja.

Sækjandi áfrýjar

Ef ákærandi vill áfrýja dómnum, til dæmis ef sakborningur er sýknaður af kærunni, hefur hann einnig fjórar vikur til að áfrýja.

Ríkissaksóknari áfrýjar

Ríkissaksóknari getur ákveðið að áfrýja dómnum ef þar er talið að gerandinn hafi verið sýknaður þegar hann hefði átt að vera dæmdur sekur, eða refsingin þykir of væg.

Hvenær telst máli lokið?

Málinu þínu telst lokið í réttarvörslukerfinu þegar:

• Rannsókn hefur verið hætt. Sjá: Málið rannsakað.
• Það hefur verið fellt niður vegna sönnunarstöðu. Sjá: Ákært eða fellt niður?
• Fallið hefur verið frá saksókn. Sjá: Ákært eða fellt niður?
• Endanlegur dómur hefur verið kveðinn upp.